Dzielimy się wiedzą
Do jednych z głównych zadań Trybunału Konstytucyjnego należy kontrolowanie zgodności przepisów prawa niższego rzędu z normami prawa wyższego rzędu – przede wszystkim Konstytucją. Wyrok TK stwierdzający niezgodność danego przepisu ustawy z Konstytucją niewątpliwie zmienia istniejący porządek prawny…tylko w jakim zakresie?
Nierzadko zdarza się, że orzeczenia TK stwierdzające niezgodność danego przepisu z Konstytucją zapadają po wieloletniej praktyce stosowania przepisów prawa – ustalania praw i obowiązków wobec obywatela w oparciu o przepis, który następnie okazał się niezgodny z Konstytucją.
Wyrok Trybunału Konstytucyjnego niewątpliwie rodzi skutki na przyszłość, bowiem od dnia publikacji (bądź od terminu wskazanego w wyroku), przepis uznany za niezgodny z Konstytucją traci moc obowiązującą.
Co zatem ze sprawami, które zostały zakończone przed publikacją wyroku TK, a z których strona poniosła negatywne konsekwencje?
W ramach procedury administracyjnej, sytuacja ta rozwiązania została poprzez możliwość wznowienia postępowania zakończonego decyzją ostateczną, w przypadku kiedy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, na podstawie którego została wydana decyzja (art. 145a k.p.a.).
Co jednak w przypadku, kiedy sprawa nie została zakończona w formie decyzji, a np. w drodze postanowienia czy czynności materialno-technicznej – jak np. w przypadku wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop policjanta?
Wnosząc o zwrot np. należności pieniężnej, która została na nas nałożona w oparciu o niekonstytucyjny przepis, musimy liczyć się z sytuacją, że organ odmówi nam owego zwrotu, bowiem wskaże, że nie ma podstaw prawnych do takiego działania. Co prawda, niekonstytucyjny przepis już nie obowiązuje, ale dopóki ustawodawca nie znowelizuje ustawy, to organ nie ma podstaw prawnych w oparciu które mógłby orzec o zwrocie należności pieniężnej.
W takiej sytuacji dużą rolę w dochodzeniu swoich praw może odegrać sąd administracyjny. Sąd orzekając w sprawach związany jest wyrokami Trybunału Konstytucyjnego, co oznacza, że przy rozstrzyganiu sprawy może on odmówić zastosowania przepisu uznanego przez TK za niezgodny z Konstytucją. Jednocześnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby sąd wypełniając dyspozycję art. 141 PPSA w uzasadnieniu decyzji wskazał organowi sposób postępowania w przypadku ponownego rozpatrzenia sprawy. W takiej sytuacji, mając na uwadze wiążącą moc orzeczenia, organ przy ponownym rozpatrzeniu sprawy winien uzależnić swoje rozstrzygnięcie od wskazówek zawartych w wyroku sądu.
Zespół MK Lege
Zostaw numer telefonu, na pewno oddzwonimy.
Skorzystaj z bezpłatnej analizy Twojej sprawy. Dowiedz się jak możemy Ci pomóc zostawiając nam swój numer telefonu lub zadzwoń.
Michał Kusztan
Opiekun Nowego klienta
